Η κοινότητα Γερίου καί από το 2011 Δήμος, είναι προάστιο της Λευκωσίας. Βρίσκεται περί τα 10 χιλιόμετρα νοτιανατολικά της πόλης και συνορεύει με την γραμμή αντιπαράταξης που χωρίζει τα ελευθερα εδάφη της Κυπριακής Δημοκρατίας από τα τουρκοκρατούμενα.
Το Γέρι εκκλησιαστικά ανήκει στην Ιερά Αρχιεπισκοπή Κύπρου. Διαιρείται σε δύο ενορίες, του Αγίου Μηνά πού είναι η αρχαιότερη και του Αγίου Χαραλάμπους που ιδρύθηκε μετά την Τουρκική εισβολή του 1974 για να εξυπηρετηθούν καλύτερα οι εκατοντάδες πρόσφυγες που εγκαταστάθηκαν σε αυτοστεγάσεις στην κοινότητα.
Στην ενορία του Αγίου Μηνά ανήκουν δύο εκκλησίες, της Παναγίας της Χρυσογεριώτισσας και του Αγίου Μηνά. Δύο περικαλείς ναοί, κοσμήματα της κοινότητας.
Η Εκκλησία της Παναγίας της Χρυσογεριώτισσας.
Η Εκκλησία της Παναγίας της Χρυσογεριώτισσας είναι η αρχαιότερη από τις Εκκλησίες του Γερίου και
μέχρι τα μέσα του 20ου αιώνα ήταν ο μοναδικός ναός της κοινότητας. Το 2001 ανακηρύχθηκε αρχαίο μνημείο από το Τμήμα Αρχαιοτήτων της Κυπριακής Δημοκρατιας. Το 2006 - 2007 έγινε η ανακαίνηση της 
Εκκλησίας από ειδικούς του Τμήματος Αρχαιοτήτων.
Δεν γνωρίζουμε πότε ακριβώς κτίστηκε. Από τα υπάρχοντα στοιχεία υπολογίζεται ότι είναι κτίσμα του 16ου αιώνα με μεταγενέστερες προσθήκες. Συγκεκριμένα το δυτικό μέρος,γυναικωνίτης, προστέθηκε αργότερα, κατά πάσα πιθανότητα τέλη του 18ου αιώνα, επι Αρχιεπισκόπου Χρυσάνθου.
Στην Εκκλησία διασώζονται διάφορα ιερά κειμήλια που είναι μάρτυρες της ιστορικής της πορείας. Τα κειμήλια αυτά είναι:
α) Η εικόνα της Παναγίας Βρεφοκρατούσας. Δυστυχώς δεν σώζεται σε καλή κατάσταση. Παλαιότεροι ερευνητές είχαν αναγνώσει πάνω στην εικόνα ως ημερομηνία αγιογράφησής της το 1542. Σήμερα δέν διακρίνεται. Διακρίνονται μόνο οι προσωπογραφίες των δωρητών της εικόνας, οι οποίοι φέρουν φραγκικά ρούχα και είναι σε στάση προσευχής, δεξιά και αριστερά της εικόνας. Η εικόνα βρίσκεται στον γυναικωνίτη.
β) Η εικόνα του Χριστού. Βρίσκεται στο τέμπλο και φέρει ως ημερομηνία αγιογράφησης της το 1790 επι Αρχιεπισκόπου Χρυσάνθου.
γ) Η εικόνα της Παναγίας. Βρίσκεται στο τέμπλο και φέρει ημερομηνία αγιογράφησης της το 1814 επι Αρχιεπισκόπου Κυπριανού του Εθνομάρτυρος.δ) Οι εικόνες του Αρχαγγέλου Μιχαήλ, του αποστ. Ιωάννου του Θεολόγου, του αγ. Νικολάου, του Τιμίου Προδρόμου και αγ. Αντωνίου που δεν φέρουν ημερομηνία.
ε) Το Δωδεκάορτο και οι Δώδεκα Απόστολοι.
στ) Το τέμπλο που φέρει ημερομηνία κατασκευής το 1814.
στ) Επίχρυσα Δισκοπότηρα με ημερομηνία 1820. Πάνω αναγράφεται καί το όνομα του δωρητή που ήταν ο ιερέας Μιχαήλ.
ζ) Διάφορες άλλες εικόνες της Παναγίας και αγίων.
η) Ο Τίμιος Σταυρός και τα Εξαπτέρυγα χωρίς ημερομηνία, δύο Ιερά Ευαγγέλια, ασημένιος θυμιατός μεγάλης καλιτεχνικής αξίας.
θ) Λειτουργικά βιβλία των ελληνικών τυπογραφείων της Ενετίας. Τα πλείστα είναι Εκδοση του 1753.
Η Εκκλησία της Παναγίας Χρυσογεριώτισσας γνωρίζουμε ότι είναι κτισμένη στό χώρο πού υπήρχε το Βυζαντινό Μοναστήρι της Παναγίας της Αλύπου. Από τα κτίσματα του αρχαίου Μοναστηριού διασώζονται ερείπια στο νότιο προαύλιο της Εκκλησίας καθώς και υπόγεια κτιστή στέρνα συλλογής νερού στό βορειοανατολικό άκρο του κτήματος εντός του οποίου βρίσκεται η Εκκλησία. Επίσης απο το αρχαίο Μοναστήρι διασώζεται Ευαγγελιστάριο το οποίο φυλλάσεται στη βιβλιοθήκη του Carpentras Γαλλίας. Το Ευαγγελιστάριο φέρει την εξής επιγραφή, που είναι μοναδική και σημαντικότατη μαρτυρία της ιστορίας της Εκκλησίας: «Προσηνέχθη τω παρόν ευαγγέλιον έν τη σεβασμία μονη της Υπεραγίας Θεοτόκου της Αλύπου της ούτω εποναμαζόμενης του Γερίου παρα Επιφανίου μαγίστρου του Πασχάλη και κτήτορος της τοιαύτης μονης κατά τον Οκτώβριον μήνα της διοικούσης πέντε και δεκάτης του σχ΄ έτους (1091μ.Χ.)· οι εντυχάνοντες τούτο εύχεσθε αυτώ διά τον Κύριον. Αμήν.»
Φαίνεται ότι για την ανέγερση της Εκκλησίας χρησιμοποιήθηκαν πέτρες από το αρχαίο Μοναστήρι γι’αυτό και σε ορισμένα σημεία φαίνονται υπολλείματα των τοιχογραφιών.
Το 2006-2007 η Εκκλησία ανακαινίσθηκε απο το Τμήμα Αρχαιοτήτων. Η Εκκλησία πανηγυρίζει στις 8 Σεπτεμβρίου, εορτή των Γενεθλίων της Θεοτόκου. Στην Εκκλησία τελείται τακτικά η Θεία Λειτουργία καθώς και άλλα Μυστήρια.
Με την Εκκλησία της Παναγίας της Χρυσογεριώτισσας σχετίζεται άμεσα το
προσκύνημα της Παναγίας της Παλλούρας, το «Εκκλησάκι» της Παναγίας όπως είναι γνωστώτερο στους πιστούς που το ευλαβούνται ιδιαίτερα.Στο χώρο αυτό, σύμφωνα με την παράδοση θα έκτιζαν τήν Εκκλησία της Παναγίας, όμως ενώ έκτιζαν την μέρα τη νύχτα χαλούσε. Η ίδια η Παναγία έδωσε την εξήγηση· αποκάλυψε σ’ ένα πιστό ότι επιθυμία της ήταν να κτιστεί η Εκκλησία της αλλού. Έδωσε μάλιστα οδηγίες τί έπρεπε νά κάνουν· δηλαδή να βάλουν την εικόνα της σ’ ένα αμάξι με νεαρά βόδια και να τά αφήσουν ελεύθερα να πάνε όπου θέλουν και εκεί πού θα σταματούσαν εκεί να έκτιζαν την Εκκλησία της. Και πράγματι, τά βόδια σταμάτησαν στον πανω στο μικρό λόφο βορειοδυτικά του χωριού, στα χαλάσματα του παλιού Μοναστηριού. Εκεί λοιπόν κτίστηκε η Εκκλησία της Παναγίας Χρυσογεριώτισσας.
Ο χώρος πέριξ της Παναγίας της Παλλούρας αναπλάσθηκε το 2001.
Ἡ Ἐκκλησία ἐκτός ἀπό τίς μέρες πού τελούνται Ἱερές Ἀκολουθίες (βλέπετε τό μηνιαῖο πρόγραμμα ἱερῶν ἀκολουθιῶν) εἶναι ἀνοικτή γιά τούς προσκυνητές κάθε Πέμπτη 8.30π.μ.-12.00μ. καί 4.00μ.μ.-6.00μ.μ. Γιά ἄλλες μέρες καί ὧρες ἀπευθύνεστε στήν κ.Ἀγάθη Πιτζιόλη τηλ. 99057828
Η Εκκλησία του Αγίου Μηνά.
Η Εκκλησία του Αγίου Μεγαλομάρτυρος Μηνά του Αιγυπτίου, του Θαυματουργού, που εορτάζει στις 11 Νοεμβρίου, είναι ο κεντρικός ναός της κοινότητας.Θεμελειώθηκε το Νοέμβριο του 1916 επί Αρχιεπισκόπου Κυρίλλου Γ΄. Η ανέγερση της διήρκησε πάνω από τριανταπέντε χρόνια λόγω των οικονομικών δυσκολιών που αντιμετώπιζε τότε η κοινότητα. Αποπερατώθηκε καί εγκαινιάσθηκε επί Αρχιεπισκόπου Μακαρίου Γ΄ στις 13 Σεπτεμβρίου 1953. Δεν είναι επακριβώς εξακριβωμένο γιατί αφιερώθηκε στον Άγιο Μηνά. Ισως επειδή στο χώρο αυτό υπήρχε παλαιότερα προσκυνητάρι και καντήλι του Αγίου.
Σημαντικοί σταθμοί στην σύντομη ιστορία της Εκκλησίας ήταν: Το 1992 οπότε η Εκκλησία επεκτάθηκε προς τα δυτικά, αντικαταστάθηκε το πάτωμα, τοποθετήθηκαν νέοι πολευέλαιοι και στασίδια και κτίστηκε καινούριο καμπαναριό. Το 1998 όταν κατασκευάστηκε περιτείχισμα και πλακοστρώθηκε η αυλή της και το 2006-2007 που έγινα εκτεταμένα έργα συντήρησης και επιδιόρθωσης και εγκαταστάθηκε σύστημα κλιματισμού.
Η Εκκλησία κοσμείται απο ξυλόγλυπτο τέμπλο έργο του πρωτοπόρου τεχνίτη εκκλησιαστικών ξυλόγλυπτων Aλεξάνδρου Ταλιαδώρου απο την Ομορφίτα και εικόνες που ακολουθούν την δυτική τεχνοτροπία, έργα του γνωστού Λευκωσιάτη ζωγράφου Παναρέτου Κουσουλίδη.
Αλλες Εκκλησίες της Κοινότητας Γερίου.
Εκτός απο την Εκκλησία του Αγίου Χαραλάμπους, της ομώνυμης ενορίας, στο Δήμο Γερίου υπάρχει και το Εκκλησάκι της Αγίας Αικατερίνης που λειτουργά καί ως σχολικό παρεκκλήσιον του Γυμνασίου Γερίου. Τά Θυρανοίξια του Παρεκκλησίου τελέστηκαν από τον Μακαριώτατο Αρχιεπίσκοπο Κύπρου κ.κ.Χρυσόστομο στί 26 Μαϊου 2010
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου